Eilandwijnen part 4: Tenerife
intro.
Grenzen verleggen, dat is wat we beloven en dat is nu exact wat we dit jaar zullen doen.
De heilige drievuldigheid krijgt er een vierde telg bij. Dat ik een voorliefde heb voor eilandwijnen was al duidelijk na eerdere ontdekkingen uit Sicilië, Corsica en Mallorca. Maar na een intense speurtocht zijn we apetrots om nu ook een nieuwe regio aan jullie voor te stellen. Maak kennis met wijnen uit Tenerife en de Canarische eilanden.
Isla Bonita.
Wie zijn wij om de wijze woorden van Madonna tegen te spreken als het gaat over één van de mooiste natuurgebieden van Europa?
Laat ons beginnen bij het begin. De Canarische eilanden is een verzameling van eilanden in het midden van de Atlantische oceaan, net naast Marokko.
Een heel stuk onder Europa dus, en toch hoort het officieel bij Spanje. Miljoenen jaar geleden ontstaan als een gevolg van vulkanische erupties bestaat deze eilandengroep uit 7 eilanden: Fuerteventura, Lanzarote, Gran Canaria, Tenerife, La Gomera, La Palma en La Hierro. In een andere blog zouden we ze nu stuk per stuk overlopen om de prachtige ongerepte natuur te bespreken, hotspots te geven en tips voor leuke terrassen. Maar onze focus en oog ligt maar op één doel: we zijn op zoek naar het beste glas wijn. En dus zal ik hier in deze blog vooral de focus leggen op Tenerife: dit is de grootste en veruit meest gekende eiland op vlak van wijnbouw en toerisme in dit gebied.
Het is al langer geen geheim dat met de huidige klimaatsverschuiving de zoektocht naar frisheid en koelte een soort zoektocht geworden is zoals die naar de heilige graal. Verkoeling in de wijngaarden zal zorgen voor meer zuren en balans, en uiteindelijk voor meer complexiteit in het glas. Tenminste als daar genoeg zon tegenover staat, en de occasionele drup regen. Qua klimatologische omstandigheden zitten we hier in de tuin van Eden. Milde winters tussen de 18-22°C, zomers die voldoende verkoeling brengen ‘s nachts. En regenzones die geconcentreerd zijn tussen Oktober en Maart, een periode waar de wijnstokken het meest snakken naar voeding. Tel hierbij nog eens de duizelingwekkende hoogtemeters die je kan vinden op één van de vulkanische hellingen en je krijgt alles om iets verbluffend te doen. De hoogste wijngaarden kan je hier vinden op 1.700m! en wetende dat je 1°C gemiddeld zakt per 100m altitude is dit dan ook de enige reden dat wijnbouw zo dicht bij de evenaar mogelijk is. Voel je ons richting een climax schrijven?
Phylowat?
De reden waarom ik zo ontzettend hou van eilandwijnen is omdat je in deze omgevingen pure en authentieke druiven kan terugvinden. De immer gevreesde druifluis, Pholexerra Vastatrix is door de isolate ligging en dominante zandbodem alhier namelijk nooit echt doorgebroken in deze regio. Elk eiland kan uitpakken met z’n typische druif, en unieke smaak waardoor je als wijnliefhebber ooit op een dag deze wijnen wil afvinken van je bucketlist. Bij deze kan ik er drie afvinken , en hoef ik maar één naam te doorstrepen. En die naam brengt ons ineens bij de belangrijkste druif van het eiland: Listan.
Listan Negro (de rode variant), Listan Bianco (aka Palomino Fino bekend uit Sherry) en Listan Prieto (Pais overzee in Chili en Argentinië).
Iedereen nog mee? Leuk! Dan gooien we ineens nog wat op elkaar lijkende druiven aan het rijtje toe: Malvasia Aromatica, Malvasia Volcanica en Malvasia Rosada. Nog meer keuzeopties? Babosa bestaat hier ook in negro en blanco. Ik ga ze niet allemaal overlopen maar misschien nog een paar druiven die kunnen helpen bij een spel scrabble: Marmajuelo, Burrablanca, Sabro, Pedro Ximenez en Vijariego (uiteraard ook in negro en blanco verkrijgbaar).
Wijnbouw.
Zonder afbreuk te doen op de kwaliteit van de andere eilanden leg ik bewust de focus op Tenrife omdat het niet enkel de grootste is qua productie, het is ineens ook degene met het grootste aantal appellaties, druiven en diverse bodem door de aanwezigheid van een vulkaan knal in het midden van het eiland: El Tiede. In totaal staat er zo’n 8.000 ha wijnstokken aangeplant op Tenerife, met hoogteverschillen die gaan van 0-1700m. Een grote meerderheid (ca 73%) is ingedeeld als appellatiewijn. Deze kunnen we onderverdelen in 5 regio’s: Yconde-Daute-Isora, Valle de la Orotava en Tacoronte-Acentejo in het Noorden, en Abona en Valle de Güimar in het Zuiden. Het verschil tussen Noord en Zuid is vrij drastisch te noemen, en dit door een wel heel specifiek weersfenomeen plaatselijk ‘el mar de nubes’ vrij vertaald als ‘zee van wolken’.
Het is zo dat via het Noorden vochtige en koelere wind komt opzetten, maar die worden geblokkeerd door de hoge bergtoppen van El Tiede. Vandaar dus iets meer regen hier, de hellingen zijn ook net iets minder geconcentreerd op vulkanisch gesteente, waar hier meer zand zal domineren. Historisch gezien staan er daardoor in het Zuiden meer witte druivensoorten aangeplant ‘= sneller rijp hier’, en is ook de bodem anders met meer focus op Vulkaniscche bodem, hetgeen resulteert in wijn met een net iets mooier zuurgehalte en ziltigheid. We overlopen graag nog even de karaktereigenschappen van de vijf regio’s.
Wijnregio’s.
Tacoronte-Acentejo: 1.700 ha – 100-1.000m – Degelijke drinkwijnen. Frisse en exotische stijl.
Valle de la Orotava: 1.000ha – 300-700m – Prachtige Vallei, gekend voor z’n specifieke snoeimethode.
Cordon Trenzado. Wijnen met mineraliteit en frisse zuren.
Ycoden Daute Isora: 1.000ha – 0-800m – De natste regio van allemaal, en dit resulteert in wijnen met meer ziltigheid, iets meer ingetogen qua aromatisch profiel.
Abona: 1.500ha – 0-1.500m – Veruit de droogste regio, maar ook veel vulkanische bodem en spannende wijnen.
Valle de Guïmar: 700ha – 200-800m – Micro-wijngaarden ( de meeste kleiner dan 1ha) terrasvorm en wijnen met spanning en finesse.
Meet the Winemaker: Bodega Juan Francisco Fariña Perez.
De hoogste tijd om kennis te maken met onze ontdekking. Juan Francisco heeft wijngaarden in Valle de Guïmar, waar hij in 2000 gestart is aan z’n avontuur. Vele nabije collega’s kijken op naar hem door z’n direct aanpak in de wijngaarden en progressieve manier om natuur en wijnmaken zo dicht mogelijk bij elkaar te omarmen. Hij was samen met andere wijnmakers bovendien ook een van de pioniers om van Listan en deze terroir een DO (officiële herkomstbenaming) te maken, wat ook gebeurde in 1996. De wijnranken staan verspreid tussen 700-800m op zo’n goeie 10 km van de kust, hetgeen resulteert in weldoende afkoeling uit de zee (Alisos wind genoemd). De wijnen worden geproduceerd op een boogscheut van Afaro. Dit is een piepklein dorpje waar wat Listan Bianco en Albillo staan. Andere percelen liggen iets hoger, en zijn wat uitdagender om te bezoeken en vooral om in te werken. De hoogste liggen op 1.400m hoogte in een gebied Las Dehesas genaamd. Hier groeien de druiven voor z’n fameuze ‘La Bota de Mateo’ (een solera-type wijn, die gerijpt wordt in Sherry vaten).
De meest voorkomende wijn op het domein is ‘Los Loros’. Een verzamelnaam voor wijnen vanuit alle wijngaarden, en Los Loros verwijst naar de talrijk aanwezige laurierplanten die tussen de ranken en op de heuvels staan. Aangezien het quasi onmogelijk is om al z’n wijngaarden zelf te onderhouden (de steile hellingen en soms moeilijk bereikbare plaatsen) laat hij zich bijstaan door enkele lokale boeren/collega’s alwaar hij wijnranken mee deelt of die onderhouden worden door meerdere wijnmakers. Uiteraard nog steeds volgende strenge kwaliteitseisen van Juan Francisco.
Op het vlak van vinificatie heeft Juan Francisco zeker geen schrik om af en toe wat maceratie op de pel toe te staan om meer structuur in de wijnen te krijgen. Er wordt enkele gebruik gemaakt van inheemse gisten, hij is tevens felle voorstander van Franse eik (min. 500L) of soms wat specifieke vaten (Manzanilla cask voor de La Bota de Mateo). Het feit dat hij elke wijn parcelair zal behandelen, en dat door de vele verschillende druiven alle wijnen zo anders smaken, maakt het voor mij bijzonder moeilijk om één favoriete wijn uit te kiezen. Maar als ik dan toch jou als lezer mag triggeren naar een heel boeiende fles waarin het hele eilandverhaal verwerkt zit, laat het dan de Los Loros ‘Vijariego’ zijn. Een toonvoorbeeld van loepzuivere schoonheid en mineraliteit, maar die je pallet doet zinderen qua zuren, bitter en afdronk. Kortom, wil je deze wijnen proeven? Wacht dan niet te lang, want dit verhaal is uniek en helaas dan ook zeer beperkt.
Voornaamste druivenrassen met fiche
Ontdek zijn wijnen
